ಮೈಸೂರಿಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದ್ದು ಏಕೆ ಗೊತ್ತಾ….?

ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ನವೆಂಬರ್ 1 ರಂದು ಕನ್ನಡ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವವನ್ನು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಆಚರಿಸಿ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಕನ್ನಡ ಇತಿಹಾಸ, ಸಂಸ್ಕೃತ, ಕಲೆ ಮತ್ತು ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು ನಮ್ಮ ಮುಖ್ಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಷ್ಟೇ ಮುಖ್ಯ. ರಾಜ್ಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ನಂತರ 17 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ “ಮೈಸೂರು” ಎಂಬ ಹೆಸರು ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿಯಿತು.

ನಂತರ ನವೆಂಬರ್ 1, 1973 ರಂದು ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಬದಲಾಗಿ ಮೈಸೂರಿಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದ್ದು ಏಕೆ? ರಾಜ್ಯದ ಮೂಲ ಹೆಸರನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಏಕೆ ನಡೆದವು? ಅದೊಂದು ಸುಂದರ ವಿಲಕ್ಷಣತೆ. ನಿಮಗೆ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಹಿನ್ನಲೆಯಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಇದ್ದರೆ, ಮುಂದೆ ಓದಿ…

ಆಂದೋಲನಕಾರರೂ ಆಗಿದ್ದ ಅಂದಾನಪ್ಪ ದೊಡ್ಡಮೇಟಿ ಅವರು “ಕರ್ನಾಟಕ” ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರೆಲ್ಲರೂ ಚರ್ಚಿಸುವ ಕೃತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 30, 1957 ರಂದು, ಹೌಸ್ ಆಫ್ ರೆಪ್ರೆಸೆಂಟೇಟಿವ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲಾಯಿತು. ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ಉಪನಾಯಕರಾಗಿದ್ದ ಎಂ. ರಾಮಪ್ಪ ಅವರ “ಕರ್ನಾಟಕ” ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲು ಎರಡು ಬಾರಿ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು ಆದರೆ ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು.

ಶಾಸಕರಾದ ಬಸವನಗೌಡ ಮತ್ತು ಆರ್.ಎಸ್. ಪಾಟೀಲರು ಸದನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ ಮಂಡಿಸಿದರು. ಅಂದಾನಪ್ಪ ಅವರು ಸದನದಲ್ಲಿ ಪದೇ ಪದೇ ಹೆಸರುಗಳ ವಿಚಾರವನ್ನು ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ತಂದರೂ ‘ಕರ್ನಾಟಕ’ ಎಂದು ಹೇಳದೆ ನಿಲ್ಲಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ನಂತರ ಜನರ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಾದಾಗ ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಅವರು ಜುಲೈ 27, 1972 ರಂದು ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಎಂಬ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅದೇ ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆದರು.

ಇದೇ ತಿಂಗಳ 31ರಂದು ವಿಧಾನ ಪರಿಷತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅನುಮೋದನೆ ದೊರೆತಿದೆ. ಜುಲೈ 30, 1973 ರಂದು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಆಗಸ್ಟ್ 8, 1973 ರಂದು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆಗಸ್ಟ್ 8 ರಂದು ಮೈಸೂರು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ವಿ.ವಿ.ಗಿರಿಯವರ ನೆರವಿನಿಂದ “ಕರ್ನಾಟಕ” ಆಯಿತು.

ಕರ್ನಾಟಕ ಉತ್ಸವವು 17 ನೇ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಉತ್ಸವವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ನವೆಂಬರ್ 1, 1973 ರಂದು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಕಂಠೀರವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಅರಸು, ಇದು ನಾಡಿನ ಜನತೆಯ ಆಶೋತ್ತರಗಳ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. ಕನ್ನಡ ಪ್ರೀತಿಯ ಪ್ರತೀಕ ಎಂದರು. ರಾಜ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣ ದಿನವನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಯಿತು?

ಕಂಗಾಲ್ ಹನುಮಂತರಾಯರ ಕೋರಿಕೆಯ ಮೇರೆಗೆ, ಕರ್ನಾಟಕವು ನವೆಂಬರ್ 1, 1956 ರಂದು ವಿಶಾಲವಾದ “ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯ” ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ಈ ದಿನದಂದು, ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನರು ಕನ್ನಡಿಗರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಜಧಾನಿ ಹಂಪಿಯಲ್ಲಿ ‘ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾಣ ದಿನ’ವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ ಈ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಕನ್ನಡದ ಕುಲಪುರೋಹಿತ ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರು ನಡೆಸಿಕೊಟ್ಟರು. ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಎಸ್.ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪ:

10 ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ವಿಶಾಲ ಮೈಸೂರು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಶಾಸಕಾಂಗ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರಾಗಿ ಅವಿರೋಧವಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದ ಎಸ್.ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪ ಏಕೀಕರಣದ ಪ್ರಮುಖರು. ವಿಶಾಲ್ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದರು, ಏಕೀಕರಣದ ದಿನದಂದು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಐದು ವರ್ಷ ಕಳೆದ ಮೂವರು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗರು.